امروزه تجهیزات اندازه‌گیری و یا همان ابزار دقیق در اکثر صنایع، از صنایع سبک گرفته تا سنگین کاربرد دارند. از آنجایی دقت در اندازه‌گیری تاثیر زیادی در خروجی صنایع و محصولات دارد، در انتخاب تجهیزات اندازه‌گیری مناسب هر صنعت باید دقت لازم به کار گرفته شود.
احتمالا به عنوان کسی که در کارگاه، کارخانه یا انجام کارهای صنعتی فعالیت دارید، مطمئنا به تجهیزات اندازه‌گیری و ابزار دقیق نیاز پیدا کرده‌اید. تجهیزات اندازه‌گیری علاوه‌بر اینکه به شما در دقت عملکردتان کمک می‌کنند، کیفیت کارتان را نیز بالاتر می‌برند و با اطمینان بیشتری می‌تواند در مواردی که نیاز به تجهیزات اندازه‌گیری دارید، می‌توانید با خیال راحت ابزار مورد نظرتان را انتخاب کنید.
با گذر زمان و با توجه به گسترش صنایع و کارخانهها تغییرات و خطاهای به ظاهر کوچک در اندازه‌گیری قطعات یا پایش کیفی آنها، می‌تواند منجر به بروز ایرادات بزرگ و خرابی‌های جبران ناپذیر شود.به همین منظور در گذر زمان تنوع در تجهیزات اندازه‌گیری متناسب با کاربرد و دقتی که دارند بالا رفت؛ به طوری که هر ابزار با ساختار و مکانیسم منحصر به فرد، جهت اندازه‌گیری پارامترهای نشخصی به کار می‌رود.
برخی از انواع تجهیزات اندازه‌گیری ابزار دقیق را می‌توان از موارد زیر نام برد:
کولیس، میکرومتر، نورسنج، ضخامت‌سنج، دماسنج، مولتی‌متر و…
تجهیزات اندازه‌گیری محدود به موارد بالا نمی‌شوند، بلکه دسته‌بندی گسترده‌تری متناسب با عملکردشان دارند.
تجهیزاتی که در بالا معرفی شد بیشتر در زمینه‌ی ساخت قطعات و اندازه‌گیری آنها کاربرد دارد، به گونه‌ای که در برخی موارد برای اندازه‌گیری‌ها در مقیاس‌های بالاتر قابل استفاده نیستند.
زمانی که صحبت از تجهیزات اندازه‌گیری در صنعت می‌شود بسته به کاربردی که در اندازه‌گیری کمیت‌های متفاوت دارند، مورد استفاده قرار می‌گیرند.
در این مقاله سعی داریم انواع تجهیزات اندازه‌گیری را بر حسب کمیت مورد اندازه‌گیری آنها بررسی کنیم؛ با ما همراه باشید.
تجهیزات اندازه‌گیری دما:
اگر تا به حال در محیط‌های صنعتی قرار گرفته باشید مطمئنا متوجه شده‌اید که دما یکی از شاخصه‌‌ها و کمیت‌های مهم است که باید مرتبا توسط کارشناسان صنعت کنترل و بررسی شود؛ چند مورد از کاربرد‌های این تجهیزات شامل موارد زیر است:
- کامیون‌های حمل مواد غذایی و دارو
- آزمایشگاه‌ها
- صنعت داروسازی
- حفاظت از محیط زیست و…
به دنبال اهمیت کنترل و اندازه‌گیری دما در فرآیند‌های صنعتی ، انواع تجهیزات اندازه‌گیری دما با هدف کنترل دقیق درجه حرارت مایعات، سیالات و جامدات مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد.
تجهیزات اندازه‌گیری دما به‌طور کلی به دو دسته‌ی تجهیزات تماسی و تجهیزات غیر تماسی تقسیم‌بندی می‌شود.
دماسنج ترموالکتریکی، دماسنج گازی، دماسنج الکتریکی، دماسنج مقاومتی، دماسنج‌های معمولی و… که برای اندازه‌گیری باید در تماس با محیط باشند در دسته‌ی تجهیزات تماسی قرار می‌گیرند.
دماسنج‌هایی که از روش‌های لیزری، مادون قرمز و… برای اندازه‌گیری محیط استفاده می‌شوند در دسته‌ی تجهیزات غیر تماسی به حساب می‌آیند.
تجهیزات اندازه‌گیری رطوبت:
در یک تعریف ساده، به مقدار بخار آب موجود در هوا رطوبت می‌گویند. هوا مخلوطی از گازهای اتمسفر است. میزان رطوبت موجود در هوا به شکل رطوبت نسبی، رطوبت مطلق و… شناخته می‌شود.
تجهیزات اندازه‌گیری رطوبت به دسته‌ی تجهیزات مستقیم و تجهیزات غیر مستقیم تقسیم‌بندی می‌شوند.
در اندازه‌گیری به روش مستقیم از تجهیزاتی استفاده می‌شود که به‌طور مستقیم می‌توانند رطوبت هوا را اندازه‌گیری کنند؛ مثل ترموهیگرومتر که برای اندازه‌گیری رطوبت به‌طور مستقیم به کار می‌رود.
در روش اندازه‌گیری غیر مستقیم از دو پارامتر دماسنج خشک چرخان و دماسنج تر چرخان برای اندازه‌گیری رطوبت (رطوبت نسبی) استفاده می‌شود.
تجهیزات اندازه‌گیری فشار:
در صنعت و کارخانهها، فشار یکی از مهم‌ترین کمیت‌های اندازه‌گیری است. از تجهیزات اندازه‌گیری فشار برای سنجش و اندازه‌گیری فشار مخازن، لوله‌های انتقال و… استفاده می‌شود.
تجهیزات اندازه‌گیری فشار شامل ترانسمیتر، سوئیچ‌های فشار، گیج‌ها، فشارسنج دیافراگمی،مانومتر، بارومتر، فشارسنج دیجیتال، فشارسنج آنالوگ و…می‌شوند.
تجهیزات اندازه‌گیری ارتفاع (سطح):
از سال‌ها پیش تاکنون، اندازه‌گیری ارتفاع یا سطح مخازن یکی از مهم‌ترین و سخت‌ترین کارها برای صاحبان صنعت بوده است.
به طوری که اندازه‌گیری ارتفاع مناطق خطرناک دور از دسترس انسان، بدون خطا و خطرهای جانبی از چالش‌های صاحبان صنعت بود.
امروزه با بهره‌گیری با کمک تجهیزات اندازه‌گیری ارتفاع به راحتی می‌توان سطح مایعات، سیالات و حتی برخی جامدات درون مخازن و سیلوها را اندازه‌گری کرد.
اندازه‌گیری ارتفاع یا سطح به دو روش تماسی و غیر تماسی انجام می‌شود:
در روش تماسی برای اندازه‌گیری حتما باید سنسور با مایع در تماس باشد و در روش غیر تماسی سنسور بدون نیاز به تماس با سطح مایع یا سیال درون مخزن اندازه‌گیری را انجام می‌دهد.
تجهیزات غیر تماسی شامل: لول سنجهای التراسونیک، لول سنجهای امواج رادار، لول سنجهای لیزری و…
تجهیزات تماسی شامل: لول سنجهای خازنی، لول سنجهای دیسپلیسر، سنسورهای غوطه‌وری و…
مجموعه‌ی آریا سپند با طراحی و تولید تجهیزات اندازه‌گیری ارتفاع تمامی نیازهای شما را در طراحی تجهیزات خود در نظر گرفته به طوری که دست شما را برای انتخاب باز گذاشته.
تجهیزات اندازه‌گیری دبی:
فلو یا به عبارتی جریان سیالات و مایعات از دیگر متغییرهای اندازه‌گیری در صنعت و کارخانه‌جات است. فلو یا دبی به میزان عبور سیال در واحد زمان می‌گویند. تجهیزات اندازه‌گیری فلو شامل فلوسوئیچ، دبی سنج و… است.
از تجهیزات دبی در صنایعی مثل نفت و گاز، آب و فاضلاب، پالایشگاه‌ها و… استفاده می‌شود.
